جامع المسائل (عربی - للفاضل)

---

كتاب « جامع المسائل» استفتائات از آيت الله شیخ محمد فاضل لنکرانی و پاسخ اين استفتائات است كه در موضوعات مختلف فقهى مطرح شده است. در ابتداى هر جلد فهرستى تفصيلى از مندرجات و موضوعات آن ارائه شده است .

۱ - درباره مؤلف

---

مرجع عاليقدر حضرت آيت الله العظمى حاج شیخ محمد فاضل لنکرانی در سال ۱۳۱۰ ديده به جهان گشود. از آنجا كه عشق، راهنماى استاد، و شور و علاقه، چراغ راهش بود، تحصيلات دينى او با سرعتى بسيار پيش مى‌رفت، به طورى كه دوره‌هاى ادبيات و سطوح را كه معمولا طلّاب ديگر در مدت ۸ يا ۹ سال به پايان مى‌بردند، وى تنها در مدت ۶ سال سپرى كرد، از اين رو هنگامى كه درست ۱۹ سال از سنين عمر را پشت سر نهاده بود، وارد آخرين مرحله تحصيلات حوزه يعنى درس خارج گرديد.
در سال‌هاى جوانى حدود ۱۱ سال در درس مرحوم آیت الله بروجردی و حدود ۹ سال نيز مجموعاً در درس‌هاى فقه و اصول امام خمینی ( قدس سره) شركت داشت . ایشان در كنار درس‌هاى فقه و اصول ، چند سال از عمر پرثمرش را نيز در درس‌هاى فلسفه و حکمت گذرانيد. در اين رشته استاد او، بزرگ مرد تفسير، استاد كم نظير، مرحوم علامه طباطبایی بود كه وى در محضر پربارش طىّ سال ها، قسمتى از مباحث منظومه سبزواری و سپس كتاب اسفار ملا صدرای شیرازی را تعليم گرفت. البته در كنار همه اينها در مباحث ديگرى چون بحث‌هاى مسائل عقيدتى و نيز مباحثى در درس اخلاق شركت مى‌كرد و از استادان ديگرى هم به طور پراكنده بهره گيرى و كسب فيض مى‌نمود. ایشان در سن سی سالگی به درجه اجتهاد رسیدند . نکته‌ای دیگر که در زندگی استاد جلب توجه می‌کند، این است که از نخستین سال‌های جوانی، همواره تحصیل و تدریس به موازات یکدیگر در زندگی اش جریان داشته است، در آن سال‌های ۱۵- ۱۶ سالگی عده شاگردانش غالبا به ۷۰- ۸۰ نفر می‌رسید و هنگامی که به ۱۹ سالگی رسید، دیگر جلسات درسش آن قدر گسترش یافته بود که بیشتر اوقات صدها نفر در محضر درس وی حاضر می‌شدند، تا جایی که وقتی به تدریس کفایة الاصول (آخرین کتاب سطح عالی و دشوارترین کتاب آن دوره) می‌پرداخت قریب ۶۰۰- ۷۰۰ نفر پای درسش می‌نشستند . حضرت آيةالله العظمي فاضل، روز شنبه ۲۶ خرداد ماه ۱۳۸۶ در سن ۷۶ سالگي دعوت حق را لبيك گفت. خداوند او را با اولياء الله محشور كند انشاء الله‌ .

۲ - انگيزه تأليف

---

‌
جمع‌آورى كليه استفتائات انجام شده از آيت الله محمد فاضل لنكرانى و فراهم نمودن امكان دسترسى و آشنايى مقلدان است.

۳ - ساختار

---

‌
به صورت پرسش و پاسخ تنظيم شده و در ابتدا سؤالات و استفتائات مقلدين و پس از آن، پاسخ اجمالى اين مرجع تقلید ارائه گرديده است.

۴ - گزارش محتوا

---

‌

۴.۱ - جلد اول

در جلد اول ابتدا احكام اجتهاد و تقليد بيان شده و استفتائات متعددى در مورد شرايط تقليد، تقلید از مجتهد اعلم، تقليد از مرجع متوفى و بقاء بر تقليد او، نشانه‌هاى بلوغ شرعى و ديگر مسائل متفرقه مربوط به تقليد مطرح و پاسخ داده شده است.
در ادامه احكام فقهى مربوط به طهارت و نجاست مطرح شده و استفتائات درباره مطهِّرات، روش تطهير چيزهاى نجس، نجاسات ، نجاست کافر و مسائل متفرقه مربوط به آنها آمده است. احكام و شرايط مربوط به وضو ، كيفيت وضو، وضوی جبیره‌ای ، غسل جنابت و حیض ، احكام تیمم و احکام اموات مانند: غسل ، كفن، دفن و نماز میت از ديگر مباحث مطرح شده در بخش طهارت و نجاست است كه سوالات مربوط به آنها نيز طرح و پاسخ داده شده است. در بخش‌هاى بعدى احكام و سؤالات فقهى مربوط به نماز مانند وقت نماز، قبله ، بدن و لباس نمازگزار ، مکان نمازگزار ، احکام مسجد ، اذان و اقامه ، قرائت ، رکوع ، سجود ، تعقیبات نماز ، نماز قضا ، نماز جماعت ، نماز جمعه ، نماز آیات ، نماز عید فطر و احكام نماز مسافر بيان شده و پاسخ استفتائات در زمينه هاى مزبور درج شده است. در ادامه احكام و جزئيات مربوط به روزه مانند نيت روزه، مبطلات روزه ، روزه مسافر ، كفاره روزه، قضاى روزه و احكام اعتکاف بيان شده است.
احكام زکات ، موارد وجوب زکات ، زکات فطره ، احكام خمس ، موارد وجوب خمس ، مسائل حكومتى، ولایت فقیه و تصرف در اموال بيت‌المال توسط فقیه و امر به معروف و نهی از منکر از ديگر مباحثى است كه پاسخ استفتائات آنها ذكر شده است. قسمت بعدى كتاب پاسخ به استفتائاتى در زمينه معاملات است كه در اين زمينه نيز مباحثى در مورد کسب‌های حرام ، احكام خريد و فروش، احكام بانك‌ها، احكام اجاره ، صلح ، مضاربه ، مزارعه ، شرکت ، دین و قرض ، ضمان ، هبه ، وقف ، وصیت ، نذر ، مسابقه ، ذبح حيوانات، احكام خوردنی‌ها و آشامیدنی‌ها ، غصب ، سرقت ، احیای اراضی موات و مباحثى پيرامون اموال مجهول‌المالك، رعايت حقوق ديگران، ازدواج ، طلاق ، احكام خانواده، ارث ، قضاوت ، قصاص ، دیات ، مسائل پزشكى، عزاداری و عناوين و موضوعات متفرقه در مورد اين موضوعات فقهى مطرح و پاسخ سؤالات فقهى در اين زمينه‌ها به صورت اجمالى داده شده است.

۴.۲ - جلد دوم

در جلد دوم از اين مجموعه فقهى، همانند جلد نخست عناوين و موضوعات مختلف مطرح شده و پاسخ استفتائات ذكر گرديده است. اين جلد از كتاب با تجديدنظر و اضافاتى نسبت به جلد اول چاپ شده است و استفتائات مربوط به حج و برخى ديگر از مسائل متفرقه نيز در اين مجلد اضافه شده است. نوع استفتائات در اين مجلد با مجلد اول آن متفاوت مى‌باشد.

۵ - پانویس

---